نگرانیهای پیامبر اعظم بر امت اسلامی
5. باورهای سست
انسان با یقین به مقصد می رسد و مشکلات ناشی از آن را به جان می خرد، اما زمانی که یقین وجود نداشته باشد و باورهای ضعیف و سست بر او حکومت کند، بدیهی است که با برخورد به کوچک ترین مانع و مشکل، مسیرش را تغییر می دهد. کم نیستند کسانی که به دلیل ضعف های عقیدتی و باورهای ضعیف، نه تنها دست از مسلمانی شسته اند، بلکه در زمره اسلام ستیزان درآمده اند. پیامبر گرامی اسلام از باورهای ضعیف امت، ابراز نگرانی می کند و آن را مایه بروز دیگر مشکلات می داند:
( «إنّ صَلاحَ أوَّلِ هذهِ الاُمَّةِ بِالزُّهدِ و الیقینِ، و هَلاک آخِرِها بِالشُّحِّ و الأمَلِ؛ این امت در آغاز به سبب زهد و یقین درست شد و در پایان به واسطه بخل و آرزو نابود می شود». (شیخ صدوق، 1414: ح128: 179)
( «ما أخافُ علی اُمَّتی إلاّ ضَعفَ الیقینِ؛ من برای امت خود از چیزی، جز سستی یقین نمی ترسم». (متقی هندی، 1397: ح7332)
( «إنّما أتَخَوَّفُ علی اُمَّتی ضَعفَ الیقینِ؛ من برای امت خود فقط از سستی یقین می ترسم». (همان: ح7341)
( «إنّ مِن ضَعفِ الیقینِ أن تُرضِی النّاسَ بِسَخَطِ اللّه تعالی، و أن تَحمَدَهُم علی رِزقِ اللّه تعالی، و أن تَذُمَّهُم علی ما لَم یؤتِک اللّهُ؛ از سستی یقین است که با به خشم آوردن خداوند متعال مردم را خشنود گردانی و برای روزی، که خداوند متعال به تو داده است، آنان را بستایی و برای آنچه خداوند به تو نداده است، مردم را نکوهش کنی». (مجلسی، 1403: ج77: ح30: 185)
6. هوا پرستی به جای خداپرستی
تجربه جهان اسلام مانند جنگ احد و نیز ماجرای اندلس و دیگر قضایای تاریخی نشان می دهد، هر جا مسلمانان در پی هواپرستی، خواسته های نفسانی و شهوت های شکم و شرمگاه رفته اند، روح ایمان و قدرت دین داری آنها هم به تدریج رو به افول نهاده و بستری برای نفوذ دشمنان فراهم آمده است. در دوره کنونی، سرمایه گذاری اصلی دشمنان، ترویج و اشاعه فساد و فحشا از راه شبکه های ماهواره ای، اینترنت، پخش لوح های فشرده، نوشته ها و مجلاتی با رنگ و بوی جنسی است تا بمب جنسی و تشویق به ارضای آن از شیوه های نادرست را کار بگذارند. خطر چنین مسئله ای، به مراتب بیش از جنگ نظامی است؛ زیرا موجی از غفلت، سستی و بی اعتنایی را در جامعه رقم می زند و حریم های خانوادگی و اجتماعی را به خطر می اندازد. در این باره توجه به سخنان حضرت رسول صلی الله علیه و آله می تواند راهکارهای مناسب رویارویی با چنین مسئله ای را به هر کدام از پیروان ایشان بدهد.
( «إنّما أخافُ علی اُمّتی ثَلاثا: شُحّا مُطاعا، و هَوی مُتَّبعا، و إماما ضالاًّ؛ من از سه چیز بر امت خود بیم دارم: گردن نهادن به فرمان آزمندی و بخل، پیروی از هوا و هوس و پیشوای گمراه». (همان، ح178: 161)
( «ثَلاثةٌ أخافُهُنَّ علی اُمّتی: الضَّلالةُ بَعْدَ المَعْرِفةِ، و مُضِلاّتُ الفِتَنِ، و شَهْوَةُ البَطْنِ و الفَرْجِ؛ سه چیز است که از آنها بر امت خود بیمناکم: گمراهی پس از شناخت، فتنه های گمراه کننده و شکم بارگی و شهوت رانی». (شیخ طوسی، 1414: ح262: 157)
( «أخافُ علی اُمّتی ثَلاثا: ضَلالةَ الأهواءِ، و اتّباعَ الشَّهَواتِ فی البُطُونِ و الفُرُوجِ، و الغَفْلَةَ بَعْدَ المَعْرِفةِ؛ از سه چیز برای امت خود بیمناکم: گمراه کنندگی هواهای نفسانی و شکم بارگی و شهوت رانی و غفلت پس از شناخت». (متقی هندی، 1397: ح 28967)
( «إنّ أخْوَفَ ما أخافُ عَلی اُمّتِی الهَوی و طُولُ الأملِ؛ أمّا الهوی فَإنّهُ یصُدُّ عَنِ الحقِّ، و أمّا طُولُ الأملِ فَینْسی الاخِرَةَ؛ بدانید آنچه مرا بیش از همه نگران امتم کرده، دو خصلت است: خواهش های نفس و آرزوی دراز؛ زیرا هوا و هوس، آدمی را از حق بازمی دارد و آرزوی دراز، آخرت را از یاد می برد». (مجلسی، 1403: ج70: ح3: 75)
( «أخْوَفُ ما أخافُ علی اُمّتی ثلاثٌ: ضَلالةُ الأهواءِ، و اتّباعُ الشَّهَواتِ فی البَطْنِ و الفَرْجِ، و العُجْبُ؛ سه چیز مرا بیش از هر چیزی نگران امتم کرده است: گمراه کنندگی خواهش های نفسانی، شکم بارگی و شهوت رانی و خودپسندی». (سیوطی، 1414: ج3: 403)
( «أکثَرُ ما تَلِجُ بِهِ اُمَّتی النّارَ الأجوَفانِ: البَطنُ و الفَرجُ؛ بیشتر امت من به سبب دو میان تهی به آتش می روند: شکم و شرمگاه». (کلینی، 1401: ج2: ح5: 79)
( «أمّا المُهلِکاتُ: فشُحٌّ مُطاعٌ، و هَوَی مُتَّبَعٌ، و إعجابُ المَرءِ بنَفسِهِ؛ عوامل نابودکننده عبارتند از فرمانبری از بخل، پیروی از هوس و خودپسندی». (محمدی ری شهری، 1377: ج13: ح21256: 26)
( «إنّ أخوَفَ ما أخافُ علی اُمّتی مِن عَمَلِ قَومِ لُوطٍ؛ بیشترین چیزی که برای امتم از آن می ترسم، عمل قوم لوط است». (همان، ج10: ح18481: 304)
( «ثلاثٌ فاتِناتٌ: الشَّعرُ الحَسَنُ، و الوَجهُ الحَسَنُ، و الصَّوتُ الحَسَنُ؛ سه چیز دلربا و فتنه گر است: موی زیبا، رخسار زیبا و صدای خوش». (متقی هندی، 1397: ح 44129)
